Het provisieverbod in de praktijk

Minister De Jager heeft in de brief ‘Verdere uitwerking beleid provisieverbod complexe producten’ de Tweede Kamer op de hoogte gesteld over de uitwerking van het provisieverbod.

In de brief van 13 december 2011 worden negen onderwerpen benoemd:

Uitvaartverzekeringen
Inkomensverzekeringen
Eerbiedigende werking
Vormgeving van het provisieverbod
Standaardisatie van het dienstverleningsdocument
Advies- en distributiekostentransparantie
Kennis- en ervaringstoets
Service-abonnementen
Onderlinge relatie aanbieder en adviseur/bemiddelaar

Dit artikel geeft kort, per bovengenoemd onderwerp, de gevolgen weer.

Uitvaartverzekeringen
Aan de discussie of uitvaartverzekeringen wel of niet onder de reikwijdte van het provisieverbod vallen, wil De Jager graag een einde maken: uitvaartverzekeringen vallen onder de reikwijdte van het provisieverbod.

Inkomensverzekeringen
Naast de arbeidsongeschiktheidsverzekering, de betalingsbeschermer en de aan het hypothecair krediet gekoppelde overlijdensrisicoverzekering, komt ook de losse overlijdensrisicoverzekering onder het provisieverbod te vallen.

Zakelijke en collectieve inkomensverzekeringen (zoals collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen) vallen niet onder het provisieverbod. Inkomensverzekeringen voor de kleinzakelijke markt (bijvoorbeeld zzp-ers) vallen wel onder het provisieverbod

Eerbiedigende werking
Voor de producten die onder het provisieverbod vallen, maar die vóór 1 januari 2013 zijn afgesloten, mag ook na 1 januari 2013 provisie worden verstrekt en ontvangen. Dit betekent dat niet hoeft te worden ingegrepen in de kostenstructuur voor reeds lopende verzekeringen.

Vormgeving van het provisieverbod
Alle betaalstromen tussen aanbieder en adviseur of bemiddelaar worden beëindigd.
Eventuele herstelkosten voor fouten gemaakt door de aanbieder, worden door de klant betaald aan de adviseur of bemiddelaar. De klant kan deze kosten vervolgens verhalen op de aanbieder.
De verzekeraars willen een standaardprocedure introduceren waarmee de klant eenvoudig deze herstelkosten kan declareren bij de verzekeraar.

Standaardisatie van het dienstverleningsdocument
Er komt een nieuw, standaard Dienstverleningsdocument (DVD) voor alle aanbieders, adviseurs en bemiddelaars.
Het DVD dient op internet te staan en actief verstrekt te worden bij het eerste klantcontact.
In het DVD wordt de aard en reikwijdte van de dienstverlening omschreven, de mate waarin er sprake is van objectief advies en worden de kosten van de dienstverlening weergegeven.
Uitgaande van verschillende klantvragen (een huis kopen, het verzorgen van pensioen, etc.) kunnen er ook meerdere DVD’s bestaan per aanbieder, adviseur of bemiddelaar.
De AFM zal met regels komen over de nadere invulling van het DVD.

Advies- en distributiekostentransparantie
Ook de aanbieder zal advies- en distributiekosten moeten tonen. Deze kosten krijgen de vorm van een gemiddeld, nominaal bedrag aan advies- en distributiekosten. Het bedrag is gebaseerd op een kostprijsberekening met een winstopslag. De kostprijs moet worden berekend op basis van een kostprijsmodel dat elke aanbieder moet opstellen.

Kennis- en ervaringstoets
Een klant kan er voor kiezen om zonder advies (execution only) een product aan te schaffen. Deze klant moet op de daarbij behorende risico’s worden gewezen en zal een kennis- en ervaringstoets moeten afleggen. Deze toets geeft inzicht of de wijze van dienstverlening (‘zonder advies’) past bij de klant.

Service-abonnementen
Adviseurs en bemiddelaars die met een service-abonnement (gaan) werken, hebben hiervoor geen aparte vergunning (voor het aanbieden van verzekeringen) nodig.

Onderlinge relatie aanbieder en adviseur/bemiddelaar
Het portefeuillerecht blijft gehandhaafd. Nader wordt bekeken hoe het incassorecht zich verhoudt tot de doelstellingen van het provisieverbod.

De aanbieder enerzijds en de adviseur en bemiddelaar anderzijds moeten elkaar over en weer in staat stellen om aan hun zorgplicht te voldoen (het delen van informatie). De minister gaat onderzoeken of het volgende geborgd dient te worden: indien de aanbieder informatie verstrekt aan de klant, verstrekt hij deze ook aan de adviseur en bemiddelaar.

Bronvermelding:
mr. drs. P.J.V. van Acker, Expertisecentrum, Team Expertise Leven
Delta Lloyd PensioenPlaza